بهبود عملکرد قلب با یوگا

آیا نگران خطر ابتلا به بیماری قلبی هستید؟ سابقه خانوادگی یا هشدار پزشک در خصوص فشار خون میتواند شما را به فکر فرو برد که در معرض بیماری های قلبی باشید. در این مقاله در خصوص بهبود عملکرد قلب با یوگا صحبت خواهیم کرد.

تمرینات هوازی اثرات مثبت زیادی بر روی سلامت قلب و عروق و افزایش انرژی دارد. یوگا هم به گونه ای خاص میتواند همه مزایای تمرینات هوازی را به خود اختصاص دهد. ورزش مفید یوگا می‌تواند همه‌ی مزایای و اثرات مثبت یک تمرین هوازی را برای قلب‌تان به‌همراه داشته باشد. پس پیشنهاد میکنم با یوگا پاسانا و آموشهای ناب آن همراه باشید.

تعریف بیماری قلبی

زمانی که به قلب آسیب وارد شود یا رگهای خونی دچار مشکل شوند، فرد در معرض خطر حمله قلبی یا سکته مغزی قرار می گیرد.

برخی از عوامل خطرساز بیماری قلبی در زیر ذکر شده است:
اضافه وزن
در معرض استرس طولانی مدت بودن
فشار خون و چربی خون (تری گلیسیرید) بالا
استفاده زیاد از غذاهای پرچرب و شور
سیگار و دخانیات

درمان بیماری قلبی با یوگا امکان پذیر است؟

یوگا بسیار تأکید دارد که پیشگیری بهتر از درمان است. تمرین منظم یوگا به‌طور حساب‌شده‌ای بیماری عروق کرونر قلب (که به آن تنگی عروق کرونر قلب یا بیماری قلبی هم می‌گویند) را کنترل می‌کند. وقتی روند “تصلب شرایین” یا همان گرفتگی عروق پیشرفت می‌کند، رگ‌های خونی بیش‌تر از حالت بحرانی تنگ می‌شوند، خاصیت ارتجاعی رگ‌ها از بین می‌رود و فشار در رگ‌های خونی بیش‌تر می‌شود. حرکات یوگا خاصیت ارتجاعی بافت‌ها را حفظ کرده و از فشار زیاد جلوگیری می‌کنند. یوگا راه‌حل فوق‌العاده‌ای برای مشکلات گردش خون است و دو دروازه بدن یعنی سیستم گردش خون و سیستم تنفسی را متعادل نگه می‌دارد.
درحالی‌که در حال تمرین یوگا هستید، تغییراتی در ضربان قلب‌تان به‌وجود می‌آید. در حرکات یا توالی‌های شدیدتر، خواه در حالت ایستاده، زانو زده، نشسته یا دراز کشیده، ضربان قلب مانند هر نوع ورزش بدنی دیگری بالا می‌رود. هرچه توالی شدیدتر باشد، ضربان قلب بیش‌تر می‌شود. در وضعیت استراحت، ضربان قلب کُند می‌شود. با مدت زمان کم استراحت، ضربان قلب کمی کم‌تر می‌شود. با استراحت بیش‌تر، ضربان قلب در نهایت به حالت استراحت کاهش می‌یابد.
روش دیگر برای تحریک ضربان قلب در حین تمرین یوگا، تمرکز بر تنفس است. تنفس آهسته سیستم عصبی پاراسمپاتیک را فعال می‌کند که باعث کُند شدن ضربان قلب می‌شود. هدف قلب این است که خون را برای توزیع اکسیژن و مواد مغذی به تمام قسمت‌های بدن و دفع مواد زائد، پمپاژ ‌کند. برای انجام مؤثر این عملکردها، خون باید با سرعت مشخصی پمپ شود.
تمرین یوگا، کارایی عضله قلب را بهبود می‌دهد و با این کاراییِ بهبود یافته، قلب قادر است حجم بیش‌تری از خون را با هر ضربان پمپ کند، به این معنی که به ضربان قلب کم‌تری در دقیقه نیاز خواهد داشت.
بنابراین یک اثر مثبت تمرین یوگا، بهبود وضعیت قلب است که پمپاژ کارآمدتری را با ضربان قلب کم‌تر در حالت استراحت امکان‌پذیر می‌کند که نتیجه آن کاهش خطر بیماری قلبی است.
مدیتیشن یکی از مناسبترین راه‌ها برای آرامش، از بین بردن اضطراب و بهبود سلامت بدن است. مطالعات نشان داده اند که انجام مدیتیشن به‌ مدت ۲۰ دقیقه و دو بار در روز فشار خون را کاهش داده، انسداد شریانی را برطرف کرده و مقاومت در برابر بیماری‌های قلبی و مغزی را افزایش می‌دهد. برخی از تمرینات یوگا بر آرامش و برخی بر تقویت عضلات تمرکز میکنند. یکسری تمرینات یوگا باعث افزایش ضربان قلب شده و کالری می سوزانند. تمرینات یوگا باعث افزایش قدرت بدن شده و در پی آن عضلات قلب نیز قوی‌تر شده و با بهبود وضعیت قلب، کارآیی آن افزایش پیدا می‌کند.

اثر یوگا بر ضربان قلب

• کاهش کلسترول و قند خون: داشتن دیابت خطر آسیب بیماریهای قلبی را بیشتر میکند. در واقع بیماری قلبی عارضه شماره یک دیابتِ کنترل‌نشده است. تمرین منظم یوگا به کاهش قند خون کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. انجام حرکات مختلف یوگا، عضلات را به‌آرامی کشیده و تمرین می‌دهند. این کشش کمک می‌کند تا عضلات نسبت به انسولین که برای کنترل قند خون مهم است، حساس‌تر شوند. یوگا همچنین می‌تواند سطح تری‌گلیسیرید و میزان فشار خون را کاهش دهد.
• کنترل استرس: همه ما در طول روز با استرس‌های روانی در محیط کار، فشار اقتصادی و اجتماعی و مساعل خانوادگی سرو کار داریم این اضطراب بیش از حد خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد. چون استرس زیاد باعث تحریک سیستم عصبی شده و به موجب آن فشار خون بالا را به وجود آورده و سبب افزایش خطر بیماری قلبی میشود. یوگا با ایجاد آرامش و تنفس عمیق می تواند تا حد زیادی استرس را کنترل کند.
• تعامل اجتماعی: اکثر افراد پس از حمله قلبی یا سایر بیماریها ممکن است گوشه گیر شوند و حتی به افسردگی دچار شوند. فرد احساس کمبود اعتماد به نفس پیدا کرده و نمیتواند در جمع ها حضور پیدا کند شرکت در کلاس یوگای همگانی میتواند این حس را از بین برده و احساس قوی بودن به فرد دست میدهد. یا حتی کلاسهای آنلاین یوگا نیز در خانه کمک بسزایی به فرد بیمار در جهت بهبودی او میکند.
• افزایش تحرک و ورزش: یوگا ورزش بی‌نظیری است که شامل فعالیت بدنی، تنفس عمیق و مراقبه است و برای افرادی که نمی توانند ورزشهای سنگین انجام دهند گزینه مناسبی است و به بهبود عملکرد قلب کمک بسیاری میکند.

حرکات یوگا برای سلامت قلب

در این‌جا چند حرکت یوگا برای سلامت قلب آورده شده است:

• اوتان‌آسانا (خم به جلو ایستاده): این حرکت باعث کشش عضلات ستون فقرات، همسترینگ، شانه‌ها و کشاله ران می‌شود، می‌تواند درد را تسکین داده و انعطاف‌پذیری را افزایش دهد.
• اوتیتا تریکون‌آسانا (حرکت مثلث): این حرکت باعث تحریک و تقویت قفسه سینه، تنه و ساق پا شده و استقامت‌شان را افزایش می‌دهد.
• ستوباندآسانا (حرکت پل): این حرکت به کشش ستون فقرات و قفسه سینه کمک کرده و استرس را از بین می‌برد. همچنین می‌تواند برای فردی که فشار خون بالا دارند، اثر درمانی داشته باشد.
• جانوشیرش‌آسانا (حرکت سر به زانوی نشسته): این حرکت به کشش ستون فقرات، شانه‌ها، همسترینگ و کشاله ران کمک کرده و همچنین می‌تواند به رفع اضطراب و خستگی کمک کند.
• ویپاریتاکارانی‌آسانا (وضعیت معکوس): در این وضعیت معکوس، خون به سمت قلب جریان می‌یابد و باعث آرامش و ریلکس شدن بدن می‌شود. این حرکت مخصوصاً برای خواب بهتر مفید است.

سخن پایانی اینکه:
یوگا یک ورزش است و هر ورزشی بهتر از عدم ورزش است، بنابراین مطمئن باشید که هر فعالیتی که انجام می‌دهید و از انجام آن لذت می‌برید، بیش‌ترین فایده را برایتان به‌همراه خواهد داشت که هم روح سالم و هم جسم سالمی را تجربه خواهید کرد.